sołectwo Rojów

GENEZA NAZWY MIEJSCOWOŚCI

    Nazwa Rojów pochodzi od nazwiska właściciela dóbr ziemskich w Rojowie - Roja. W starych dokumentach nazwisko Roj pisano - Roy, dlatego początkowo pisownia nazwy miejscowości była - Royów. Wzmiankę o Rojowie można odnależć w Kodeksie Dyplomatycznym Śląskim z XIV wieku, gdzie w roku 1310 umieszczono dobra Rojów jako należące do Biskupstwa Wrocławskiego jak również pada tutaj nazwisko dzidzica - Roy. Ród Royów był w owym czasie liczny na Śląsku, Wielkopolsce, Prusach Zachodnich i Małopolsce. Jedna gałąź tego rodu pozostała katolicka i wymarła w 1680 roku, druga przyjęła kalwinizm, uległa zniemczeniu w Poznańskim pod nazwą von Roy.

***

WŁAŚCICIELE ROJOWSKIEGO MAJĄTKU I ICH HERBY

      Prawdopodobnie rodzina Roy nie była zbyt długo właścicielem majątku rojowskiego. Taki wniosek można wysunąć na podstawie wpisu z 1400 roku w archiwach Wielunia gdzie napisano, że "Mikołaj z Katowic zastawił Władysławowi Opolskiemu Olszynę i Rojów za 40 grz."
    Pierwszymi dotychczas odnalezionymi w opracowaniach imiennymi właścicielemi rojowskiego majątku wywodzącymi się ze szlachty byli Jan i Jakub Pakosławscy. W 1574 r. odnotowano w aktach grodzkich Ostrzeszowa, że ówczesny burmistrz oraz kilku mieszczan pożyczyło Janowi Pakosławskiemu z Rojowa znaczną sumę wynoszącą 100 zł. Szlachta pożyczała w owym czasie dość często drobne sumy od mieszczan ostrzeszowskich. Druga informacja dotycząca Pakosławskich z Rojowa pochodzi z 1576 r. Właściciel Rojowa Jakub Pakosławski otrzymał wtedy w dzierżawę prywatne miasto Borek, bezpośrednio graniczące wówczas z Ostrzeszowem w okolicach zamku i rynku.

***

    Po śmierci Bolesława Wężyka, następnym właścicielem był Stanisław Potocki, lecz bardzo krótko.

    Podczas II wojny światowej majątkiem rojowskim zarządzali Niemcy czerpiąc z niego korzyści. Zarzędcami w ich imieniu  byli kolejno Cempel i Rap. Po wejściu w życie dekretu wydanego 6 września 1944 roku przez PKWN majątkiem kierował Katarzyński a następnie Kempa. Melchior Jarmuż powrócił do Rojowa w 1945 roku lecz już nie jako właściciel folwarku. Przebywał tu około dwa miesiące po czym opuścił wieś, wyjeżdżając do Ostrzeszowa. Po dwóch tygodniach jednak wyjechał. Zmarł w 1952 roku.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________    
    Warto w tym miejcu wspomnieć o spółce Drwęski & Langner, a szcególnie Marcina Biedermanna polskiego bankiera, działacza narodowego, pośrednika polskiego obrotu ziemią w Wielkopolsce. Przeciwdziałając wykupowi ziemi przez Komisję Kolonizacyjną (instytucja założona 26 kwietnia 1886 roku przez władze niemieckie, z inicjatywy Otto von Bismarcka, pod kierownictwem nadprezydenta prowincji poznańskiej. Dysponując dużymi funduszami przekazywanymi przez rząd, starała się wykupić ziemię od polskiej szlachty i chłopów, a następnie osadzić na niej przybyszów z Niemiec. Miała służyć zakładaniu nowych wsi niemieckich w Wielkopolsce oraz na Pomorzu, a więc i wypieraniu Polaków tam mieszkających) skupował ziemię od Niemców, a następnie ziemię tę odstępował polskim spółkom parcelacyjnym. Można przypuszczać, że dzięki Marcinowi Biedermannowi folwark rojowski a w konsekwencji cała wieś Rojów nie stała się własnością niemiecką.
____________________________________________________________________________________________________________________________________________

    Ważnym elementem życia ówczesnych mieszkańców Rojowa i okolic były cotygodniowe targi i kilka razy w roku organizowane jarmarki. Były nie tylko miejscem, gdzie chłopi sprzedawali płody ziemi i zaopatrywali się w produkty rzemieślnicze, ale dowiadywali się o tym co dzieje się w kraju. Atrakcją dla mieszkańców naszej osady były stada bydła i świń liczące często ponad sto sztuk pędzone przez Rojów do granicy ze Śląskiem

***

Wrzesień 1939

    1 września 1939 roku niemieckie wojska bez uprzedniego wypowiedzenia wojny ruszyły na Polskę. W kierunku Ostrzeszowa uderzyły oddziały 10 i 13 korpusu 8 armii niemieckiej dowodzonej przez gen. von Blaskowitza. Dwa bataliony nacierały na Ostrzeszów , jeden w kierunku Antonina. Żołnierze Ostrzeszowskiego Batalionu Obrony Narodowej oraz jednostki innych formacji skierowanych do wsparcia siły obronnej miały za zadanie zatrzymanie i opóźnienie natarcia wojsk niemieckich. W tym celu zostały wysadzone dwa mosty. Jeden na Zawadach drugi w centrum wsi. Przed zniszczeniem istniały jako murowane z kamieni i cegieł. Mosty istnieją do dziś w tym samym miejscu co przed wojną. Niemcy byli uzbrojeni w broń nowoczesną i zmotoryzowaną, przez co zmuszeni byli zmienić plany przemarszu. Natarcie nastąpiło od strony Bierzowa przez Meszyny. O godzinie 9:30 w lesie pod Rojowem ostrzelano niemiecki patrol na motocyklu z przyczepą. O godzinie 10:00 Niemcy w odwecie ostrzelali las, prawdopodobnie z moździerzy. Od 11:00 nastąpiło trzygodzinne powstrzymywanie wroga. Żołnierze w czasie utrzymywania stanowisk obrony przepłoszyli karabinami maszynowymi niemiecki samolot zwiadowczy, który ostrzelał okopy strzeleckie. Z ustawionych na wzgórzu przy kościele rojowskim dwóch działek mniejszego kalibru nie oddano żadnego strzału. Około godziny 15:00 dowódca batalionu kpt. Witkowski wydał rozkaz wycofania się w kierunku Grabowa.